Δείτε εδώ ολόκληρη την τοποθέτηση μου:
Κυρίες και Κύριοι
Αγαπητές φίλες και φίλοι,
Θα ήθελα να ξεκινήσω από την εμπόλεμη κατάσταση στην Ουκρανία με τους θανάτους αμάχων, μεταξύ των οποίων και οι 12 Έλληνες Ομογενείς στην Ανατολική Ουκρανία, τους χιλιάδες πρόσφυγες στον δρόμο της προσφυγιάς, τις καταστροφές και τον όλεθρο.
Θέλω να εκφράσω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στις οικογένειες των 12 Ελλήνων Ομογενών μας που τόσο χάθηκαν άδικα και ελπίζω να μην θρηνήσουμε και άλλους.
Είναι αδιανόητο να θρηνούμε θύματα πολέμου σε ευρωπαϊκό έδαφος σε μια εποχή όπου μόνο η ειρήνη και η διπλωματία πρέπει να αποτελούν την βιώσιμη λύση.
Η σκέψη όλων μας είναι σε αυτό που συμβαίνει στην περιοχή μας, σε ευρωπαϊκό έδαφος δηλαδή, στην Ουκρανία και ελπίζουμε η πληγή που άνοιξε να επουλωθεί όσο το δυνατόν συντομότερα.
Όσο διαρκεί αυτή η κρίση και δεν εννοώ μόνο οι εχθροπραξίες ο πόλεμος δηλαδή, αλλά η κρίση στις σχέσεις με την Ρωσία συνολικά, οι αποκλεισμοί, να μην λειτουργεί ο NorthStream, ο οποίος θα έδινε την δυνατότητα να διοχετεύονται πολύ μεγάλες ποσότητες αερίου στην Ευρώπη, είναι προφανές ότι, καθόσον ανεβαίνει και η ζήτηση, η τιμή του φυσικού αερίου θα ανεβαίνει.
Δεν έχει σταματήσει η τροφοδοσία της Ευρώπης. Τα συμβόλαια ισχύουν. Αλλά το φυσικό αέριο θα είναι πανάκριβο. Δεν νομίζω ότι θα υπάρξει πρόβλημα επάρκειας. Εκτός αν το πει τώρα η Ρωσία που την πέταξαν από το σουίφτ. Τότε θα υπάρχει πρόβλημα και θα πρέπει να βάλουμε μπροστά τα λιγνιτικά. Τα οποία μπορούν να καλύψουν το 18% των αναγκών. Κι αν μπει και η Πτολεμαίδα 5 μπορούμε να καλύψουμε και το 25%.
Εμείς όμως και πριν από την Ουκρανική κρίση είχαμε τεράστιο πρόβλημα ακριβής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Γιατί; Γιατί η ΝΔ εξήγγειλε την βίαιη απολιγνιτοποίηση. Θα θυμάστε ότι τον Σεπτέμβρη του 2019 ο κ. Μητσοτάκης, μέσα στον ΟΗΕ, εξήγγειλε ότι σταματά ο λιγνίτης το 2028 και μετά από κοινού η ΔΕΗ και το Υπουργείο Ενέργειας είπαν ότι σταματούν το 2023.
Υποκατέστησε όμως τον λιγνίτη όχι από ΑΠΕ αλλά από φυσικό αέριο, οδηγώντας την χώρα σε μεγαλύτερη εξάρτηση από το φυσικό αέριο και αφήνοντας την εκτεθειμένη στις ανατιμήσεις των διεθνών τιμών φυσικού αερίου, όπου οι τιμές διαμορφώνονται ανεξέλεγκτα και σε περιόδους κρίσης διαμορφώνονται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Είμαστε η μόνη χώρα που έχει αυξήσει την συμμετοχή του φυσικού αερίου στο μείγμα της ενέργειας αν και όλες οι άλλες χώρες την έχουν μειώσει.
Για αυτό είχαν φτάσει οι τιμές ενέργειες στα 270 ευρώ την μεγαβατώρα μέση χοντρική τιμή, ενώ το κόστος παραγωγής ήταν 170 ευρώ η μεγαβατώρα. Και αυτό εν πολλοίς έγινε και λόγω της έλλειψης πολιτικής εποπτείας της αγοράς (μέσω της ΡΑΕ και της Επιτροπής ανταγωνισμού). Και όπως καταλαβαίνετε το όποιο κόστος μετακυλύεται στην αγορά, προκαλώντας αυτό «το ντόμινο» των αυξήσεων παντού.
Ήταν 29 Ιουλίου του 2019, που ο κύριος Χατζηδάκης ως υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, [πριν αναλάβει να καταργήσει εργασιακά δικαιώματα δεκαετιών], διαβεβαίωνε με έπαρση πως οι πολίτες δεν πρόκειται να πληρώσουν ούτε ένα ευρώ παραπάνω στους λογαριασμούς του ρεύματος.
Ωστόσο, μετά από 8 χρόνια κρίσης και 2 χρόνια πανδημίας βρισκόμαστε σε μια περίοδο που είναι εξαιρετικά δύσκολη για την ελληνική κοινωνία.
Η οικονομία βρίσκεται σε ασφυκτικό κλοιό λόγω του κόστους της ενεργειακής κρίσης και του επακόλουθου πληθωρισμού που διαχέεται σε τρόφιμα και υπηρεσίες.
Έτσι σήμερα
- η τιμή της αμόλυβδης βενζίνης ξεπερνάει και τα 2,00 ευρώ ανά λίτρο,
- το πετρέλαιο θέρμανσης κάθε εβδομάδα ακριβαίνει με την τιμή ανά λίτρο να ξεπερνά ήδη τα 1,22 ευρώ/ λίτρο
- η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας είναι σχεδόν 4 φορές ακριβότερη από τη μέση τιμή του 2020
Και ακόμη δεν έχουν φανεί οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο πληθωρισμός διαμορφώνεται σε υψηλά επίπεδα: τον Ιανουάριο 2022 και βρίσκεται στο 6,2%. Το χειρότερο είναι ότι ακόμη δεν υπάρχουν ορατά σημάδια ανάσχεσης αυτού του κύματος, καθώς παραμένουν σε υψηλά επίπεδα οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, των τροφίμων και αγροτικών πρώτων υλών, ενώ πλέον καταγράφονται πολύ σημαντικές αυξήσεις και στις τιμές των υγρών καυσίμων.
Από το προηγούμενο καλοκαίρι, προειδοποιούσαμε για το κύμα ακρίβειας, που το βλέπαμε να έρχεται και είχαμε πει στην κυβέρνηση ότι δεν θα έπρεπε να περιμένει αυτή η ακρίβειανα ενσωματωθεί στην αλυσίδα της εμπορίας, στο κόστος παραγωγής, αλλά να λάβει έγκαιρα τα απαραίτηταμέτρατης έτσι ώστε να μη ζήσουμε αυτό που ζούμε τώρα, με έναν πληθωρισμό που τρέχει με 6,2% (Φεβρουάριος 2022)και που μας στέλνει σε εποχές 25 χρόνια πριν.
Τι θα μπορούσε να είχε γίνει;
Άμεση πρέπει να είναι η προστασία του εισοδήματος της κοινωνίας, με προτεραιότητα τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, και πώς θα αντιστοιχηθεί αυτό το εισόδημα με το νέο επίπεδο τιμών και το αυξημένο κόστος ζωής [με Στοχευμένες φορολογικές ελαφρύνσεις, Επιδοτήσεις ή εκπτώσεις για ευάλωτα νοικοκυριά, Αναπροσανατολισμός των πόρων ΕΣΠΑ και ταμείου ανάκαμψης για τη στήριξη επιχειρήσεων, εργαζομένων και κλάδων που θα πιεστούν κλπ]
Η αντιμετώπιση της ακρίβειας απαιτεί άμεσα μέτρα και όχι «φτηνή επιδοματική πολιτική» που μόνο ως φιλοδώρημα μπορεί να εκληφθεί. Τέτοια μέτρα είναι
- Η μείωση του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας και του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στην ενέργεια. Ακόμη και ο κ. Κυρανάκης έχει αποστείλει στο οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης πως από τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στην ενέργεια δεν πρόκειται να χάσει ο προϋπολογισμός. Δεν ακούν ούτε τα στελέχη τους. Το μέτρο αυτό το έχει προτείνει και η Λανγκάρντ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και το εφαρμόζει ήδη η πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ.
- Μείωση του ΦΠΑ [αν όχι σε όλα] σε κάποια προϊόντα ευρείας κατανάλωσης. Επίσης έχει προταθεί από την Commission προκειμένου να αντιμετωπιστεί το κύμα ακρίβειας.
- Με πάγωμα των τιμολογίων της ΔΕΗ, ώστε να συμπαρασύρει προς τα κάτω ολόκληρη την αγορά ενέργειας. Και με κανόνες και εντατικούς ελέγχους να αντιμετωπιστούν τα καρτέλ και η αισχροκέρδεια στην ενέργεια και στο εμπόριο.
Απαιτούνται ακόμη
- Συνεχείς έλεγχοι στην αγορά για την αντιμετώπιση της κερδοσκοπίας, παρεμβάσεις στη λειτουργία της αγοράς ενέργειας για την εξασφάλιση μακροχρόνιων συμβάσεων προμήθειας φυσικού αερίου που να διασφαλίζουν σταθερότητα και προστασία από την ανεξέλεγκτη άνοδο των τιμών από τις καθημερινές χρηματιστηριακές διακυμάνσεις με επέκταση του θεσμού των μακροχρόνιων συμβάσεων και στην εσωτερική αγορά, και τη δημιουργία ενδιάμεσων ρυθμιστικών θεσμών. Έλεγχο για τη ρύθμιση της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρισμού για την οποία υπάρχουν καταγγελίες για στρεβλώσεις, ολιγοπωλιακές πρακτικές και χειραγώγηση τιμών και άδικα πολλά κέρδη.
- Άύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ, για να προστατευθεί το διαθέσιμο εισόδημα και να τονωθεί η κατανάλωση. Μέτρο που το επαναφέρει η κυβέρνηση μόνο όταν βλέπει να καταρρέει στις δημοσκοπήσεις. Και το ξαναπαίρνει πίσω για να το εφαρμόσει παρακάτω όταν δεν θα έχει μείνει τίποτα.
- Η ρύθμιση και η διαγραφή μέρους του ιδιωτικού χρέους της πανδημίας, για να επιβιώσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι αυτοαπασχολούμενοι.
Τέλος [πρέπει να το πω] ότι χρειάζεται σε επίπεδο ευρωπαϊκής ένωσης νέα στρατηγική για την πράσινη μετάβαση που θα εξασφαλίζει ενεργειακή ασφάλεια και κοινωνική δικαιοσύνη.
Απαιτείται δηλαδή ανασχεδιασμός της απολιγνιτοποίησης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να διαμορφώσει ένα «νέο πακέτο», στο πρότυπο του Ταμείου Ανάκαμψης που θα στηρίξει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Ειδικότερα για τους αγρότες: Η πρωτογενής παραγωγή πλήττεται από αυτό το πρωτοφανές κύμα ακρίβειας που σαρώνει σχεδόν όλους τους συντελεστές παραγωγής. Παράλληλα με το ενεργειακό κόστος, έχουν εκτιναχθεί και οι εισροές (πρώτες ύλες, λιπάσματα, σπόροι, φάρμακα, ζωοτροφές). Η Κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει σε ουσιαστικά μέτρα μείωσης του ενεργειακού κόστους, όπως την επιστροφή του ΕΦΚ για το αγροτικό πετρέλαιο για όλους ανεξαιρέτως τους αγρότες, καθώς και τη στοχευμένη επιδότηση των αγροτικών τιμολογίων ρεύματος με στόχο την αντιστάθμιση του υπέρογκου κόστους της ρήτρας προσαρμογής καθώς και μείωση ΦΠΑ στις διάφορες εισροές [τα μέτρα παρέμβασης στις ζωοτροφές από τη μείωση του ΦΠΑ ύψους ήταν μόλις 30 εκ ευρώ, ενώ ο ετήσιος τζίρος των ζωοτροφών υπερβαίνει τα 2 δισ ευρώ, με στοιχεία του 2017, και οι αυξήσεις στις ζωοτροφές να υπερβαίνουν το 50 % από πέρυσι, σημαίνει ότι τα μέτρα παρέμβασης αγγίζουν μόλις ποσοστό 0,3% των αυξήσεων]
Ωστόσο η κυβέρνηση συνεχίζει να αντιμετωπίζει το κύμα ακρίβειας και την ενεργειακή κρίση χωρίς κάποιο ολοκληρωμένο σχέδιο, στη λογική του «βλέποντας και κάνοντας». Η χθεσινή εξαγγελία του Υπουργού Ανάπτυξης για πλαφόν στο κέρδος είναι ένα ακόμη ευχολόγιο, διότι δεν υπάρχει ελεγκτικός μηχανισμός για την εποπτεία της εφαρμογής αυτού του μέτρου στην πράξη. Ακόμη και οι όποιες παρεμβάσεις έχουν γίνει δεν έχουν γίνει αντιληπτές από τους πολίτες γιατί γίνονται εκπρόθεσμα. Και οι επόμενες αυξήσεις εξανεμίζουν «τα φιλοδωρήματα» που μοιράζει.
Μέχρι το τέλος Οκτωβρίου 2021 είχαν δαπανηθεί σε απευθείας αναθέσεις στα 6,65 δισ. Ευρώ, ενώ τώρα που πρέπει να ενισχύσει τα νοικοκυριά δεν μπορεί να το κάνει γιατί θα υπάρξει δημοσιονομική εκτροπή. Είναι εμφανείς λοιπόν οι προτεραιότητες της Κυβέρνησης.
Σε αυτό λοιπόν το δυσμενές περιβάλλον καλείται να λειτουργήσει η επιχειρηματικότητα
Πολλές συζητήσεις γίνονται σχετικά με το μοντέλο ανάπτυξης που πρέπει να υιοθετήσει η Ελλάδα για να εξέλθει το συντομότερο από την οικονομική κρίση, συζητήσεις που εστιάζουν κυρίως στην εξωστρέφεια και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων που θα εξασφαλίσουν μακροχρόνια ανάπτυξη και κερδοφορία.
Η εξωστρέφεια δείχνει να είναι αναγκαία συνθήκη για τη στροφή των επιχειρήσεων σε δραστηριότητες εξαγωγικού χαρακτήρα προς νέες αγορές μεγαλύτερης αγοραστικής δύναμης.
Η εξωστρέφεια σχεδόν ταυτίζεται με τη διεθνή ανταγωνιστικότητα και μάλιστα πολλές φορές εκλαμβάνεται ως η «λυδία λίθος» που θα καταστήσει ανταγωνιστικές στο εξωτερικό τις ελληνικές επιχειρήσεις. Ή τουλάχιστον όπως την εννοούν μια σειρά πετυχημένες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν δημιουργήσει «το δικό τους όνομα» στο εξωτερικό. Είναι όμως έτσι;
Πράγματι η παραγωγική διάρθρωση της Ελλάδας χαρακτηρίζεται από την υπερσυγκέντρωση επιχειρήσεων στην παραγωγή μη εξαγώγιμων αγαθών και υπηρεσιών, ενώ, κλάδοι όπως ο αγροτικός τομέας, η μεταποίηση, δηλαδή οι κλάδοι που παράγουν διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες, χαρακτηρίζονται από πολύ μικρότερη συμμετοχή τους στο ΑΕΠ της χώρας.
Αν παρατηρήσουμε στο δομικό επίπεδο, η σχετικά μικρή αλλά και ανοιχτή ελληνική οικονομία διαθέτει μια εγχώρια αγορά η οποία δεν μπορεί, κυρίως λόγω του μικρού μεγέθους της, να στηρίξει σημαντικά με συνεπή και συνεχή τρόπο την εγχώρια επιχειρηματική δραστηριότητα. Επιπλέον, οι πολιτικές λιτότητας που εφαρμόστηκαν τα τελευταία 10 χρόνια σε συνδυασμό με τον περιορισμό του διαθέσιμου εισοδήματος προς κατανάλωση περιόρισε τα αποτελέσματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ακόμη περισσότερο, η ένταση του ανταγωνισμού με την απελευθέρωση των αγορών και την είσοδο νέων μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών στην αγορά, όξυνε τις πιέσεις προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες λόγω του μεγέθους τους, δεν διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους για να υιοθετήσουν τεχνολογικές καινοτομίες στην παραγωγή, στοιχείο που θα τους επιτρέψει την παραγωγή περισσότερο διαφοροποιημένων και ανταγωνιστικών προϊόντων.
Πως θα πετύχουμε τις παραπάνω εγγενείς αδυναμίες ώστε να ξεπεραστούν οι τάσεις εσωστρέφειας που κρατούν τις ελληνικές επιχειρήσεις εξαρτώμενες κυρίως από την εγχώρια κατανάλωση;
Η Ελλάδα στην παρούσα χρονική περίοδο δεν φαίνεται να μπορεί να αναπτύξει βαριά βιομηχανία, ούτε να αποτελέσει οικονομία χαμηλού εργατικού κόστους, καθώς συνεχώς θα υπάρχουν αναπτυσσόμενες χώρες με χαμηλότερο κόστος εργασίας.
Αυτό μπορεί να γίνει αποτελεσματικά με την μετακίνηση της οικονομικής δραστηριότητας από κλάδους χαμηλής παραγωγικότητας σε κλάδους υψηλής παραγωγικότητας. Είναι όμως ένα δύσκολο εγχείρημα.
Η κατάκτηση της ανταγωνιστικότητας δεν είναι εύκολη υπόθεση, ειδικά όταν λειτουργείς σε ένα οικονομικό περιβάλλον που δε βοηθά, με αιχμή του δόρατος βέβαια την αδυναμία του εγχώριου τραπεζικού συστήματος να στηρίξει χρηματοδοτικά αυτή την προσπάθεια.
Επιπλέον, οι Έλληνες εξαγωγείς καλούνται να αντιμετωπίσουν μια σειρά προβλημάτων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, όπως η έλλειψη ρευστότητας, το υψηλό ενεργειακό κόστος, πολιτικές αποφάσεις (δασμοί ΗΠΑ, ρωσικό εμπάργκο) και διάφορες άλλες απρόβλεπτες απειλές (πανδημία κορονοϊού).
Έχει πλέον εδραιωθεί η αντίληψη ότι για να αυξηθούν οι εξαγωγές η καινοτομία, το στενευμένο marketing και η ποιοτική διαφοροποίηση μπορούν να δώσουν στα ελληνικά προϊόντα τη θέση που τους αξίζει στις διεθνείς αγορές.
Στην κατεύθυνση αυτή, αποτελεί μονόδρομο μια εθνική στρατηγική επιχειρηματικής εξωστρέφειας στη βάση της υγιούς επιχειρηματικότητας, της καινοτομίας, της ποιοτικής διαφοροποίησης και της παραγωγής προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Βάσει της οποίας η χώρα πρέπει να κινείται με συγκεκριμένους άξονες ανά κλάδο προϊόντων, ανά χώρα κλπ στο πλαίσιο της οποίας θα πρέπει να αναπτύσσεται η συνεργασία των φορέων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα (Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων, Enterprise Greeceκλπ). Μέρος της εθνικής στρατηγικής αποτελεί η Περιφερειακή Στρατηγική για κάθε μια από τις 13 Περιφέρειες της χώρας, η οποία θέτει τους επί μέρους στόχους ανά κλάδο προϊόντων, ανά χώρα προορισμού κλπ σύμφωνα με το προφίλ της κάθε Περιφέρειας. Σημαντικό εργαλείο για την περιφερειακή στρατηγική αποτελούν οι Αγροτοδιατροφικές Συμπράξεις, οι οποίες αποτελούν μετεξέλιξη των «καλαθιών της Περιφέρειας» που εκπονήθηκαν ως πολιτική από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων από το 2011, δηλαδή εταιρείες, οι οποίες ανήκουν σε ποσοστό 51% στις Περιφέρειες και 49% στις επιχειρήσεις με βασικό τους πλεονέκτημα την παράκαμψη της γραφειοκρατίας του δημοσίου τομέα, οι οποίες μπορούν να αξιοποιήσουν ευρωπαϊκά προγράμματα και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία προκειμένου να προωθήσουν κοινές δράσεις όπως συμμετοχή σε εκθέσεις, σήματα, πιστοποιήσεις (ifs, brcκλπ) και κοινές προωθητικές ενέργειες των προϊόντων τους εν γένει.
Πως μπορούν λοιπόν οι μικρές-μικρομεσαίες επιχειρήσεις να βοηθηθούν προκειμένου να εξάγουν
Αυτό σημαίνει μεταξύ άλλων:
Υιοθέτηση νέων επιχειρηματικών προτύπων. Ενημέρωση για τις προδιαγραφές των εξαγωγών ανά προϊόν, ανά χώρα κλπ και συγκέντρωση της κρίσιμης πληροφορίας σε μία πύλη (πχ singlewindow) καθώς η πληροφορία είναι διάχυτη σε 4 Υπουργεία (Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Ανάπτυξης, Εξωτερικών, κλπ) και ως εκ τούτου η πρόσβαση στην πληροφορία είναι δύσκολη.
- Συνεχής εκπαίδευση και ενημέρωση των επιχειρήσεων σχετικά με το τι σημαίνει εξαγωγή και τι πρέπει να κάνουν ώστε να μπορούν να εξάγουν, τομέας στον οποίο παρατηρείται πολύ μεγάλο έλλειμμα, καθώς οι μικρές επιχειρήσεις βρίσκονται κυρίως στην περιφέρεια και δεν έχουν σύνδεση με τον κρατικό μηχανισμό.
- Εστίαση σε τομείς που είμαστε δυνατοί και μπορούμε να δημιουργήσουμε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα όπως πχ η παραγωγή και μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, ο πολιτιστικός και ιατρικός τουρισμός, οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνίας, η βιοϊατρική επιστήμη και τεχνολογία, η παραγωγή, αποθήκευση και διανομή της ενέργειας κλπ.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία οι εξαγωγές της Περιφέρειας Κρήτης την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2021 δείχνουν αύξηση της τάξης του 33,2% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου 2020.
Δύο είναι οι κύριες κατηγορίες των κρητικών εξαγωγών:
- Τα «Τρόφιμα και Ποτά» και
- τα «Βιομηχανικά προϊόντα»
Οι δέκα πρώτες χώρες-προορισμού των κρητικών εξαγωγών είναι η Ιταλία (24%), η Γερμανία (18%), η Αυστρία (5%), η Γαλλία (4,9%), η Ολλανδία (4,5%), οι ΗΠΑ (4,5%), η Αγγλία (4%), η Ισπανία (3,5%), η Κύπρος (2,5%) και η Βουλγαρία (2,1%).
Ναυαρχίδα των εξαγωγών της Κρήτης είναι το ελαιόλαδο. Σημειωτέον ότι τα Τρόφιμα – Ποτά, εκ των οποίων το 60% είναι το ελαιόλαδο, και από αυτό μόνο το 30% είναι τυποποιημένο καθώς το υπόλοιπο εξάγεται χύμα (κυρίως προς την Ιταλία) και το 25-30% είναι οπωροκηπευτικά (που εξάγονται σε χώρες όπως η Γερμανία, Βουλγαρία, Ρουμανία κλπ) και το υπόλοιπο 15% του συνόλου των εξαγωγών της Κρήτης πλαστικά που εξάγονται κυρίως από τρεις κυρίως επιχειρήσεις της Κρήτης (Καράτζης Α.Ε., ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ, MEGAPLAST).
Το 2021 με τα μέχρι τώρα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που επεξεργάζεται ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης ήταν χρονιά ρεκόρ εξαγωγών για την Κρήτη. Σύμφωνα με τις προβλέψεις οι εξαγωγές ξεπέρασαν τα 500 εκ.ευρώ και καταρρίφθηκε έτσι και το ρεκόρ του 2015!
Για ποιο λόγο η τυποποίηση του ελαιολάδου παραμένει σε χαμηλό επίπεδο (30% του συνολικού ελαιολάδου με επιδιωκόμενο στόχο να φτάσει στο 50% μέχρι το 2025);
Για να επιτευχθεί η αύξηση της τυποποίησης του ελαιόλαδου που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το ελληνικό brandname θα πρέπει να εκπονηθεί μια ολοκληρωμένη πολιτική, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει πλήθος δράσεων που ξεκινούν από την προσπάθεια για την ομογενοποίηση των αυστηρών ποιοτικών προδιαγραφών, μέσα από την καθιέρωση του λαδιού ως Προϊόντος Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ),την έγκαιρη δακοκτονία, την καθιέρωση έτους ελαιόλαδου (με την διοργάνωση διεθνών συμποσίων, την πρόσκληση δημοσιογράφων και την προώθηση της ποιότητας του ελαιόλαδου κλπ), την ανακήρυξη «δρόμων του ελαιόλαδου» (κατ΄αντιστοιχία με τις οινικές διαδρομές», την ανακήρυξη «πόλεων» ή περιφερειών του ελαιολάδου» κλπ).
Δημιουργία συνεργειών (clusters) μεταξύ των επιχειρήσεων για την συνένωση δυνάμεων για την από κοινού πρόσβαση στα δίκτυα διανομής, για κοινές εισόδους σε super markets και σε αλυσίδες αξίας (όχι όμως για την τυποποίηση υπό ένα ενιαίο brand ώστε να προκύπτει όφελος για την κάθε επιχείρηση χωριστά) προκειμένου να μετατραπεί σε πλεονέκτημα το πολύ μικρό μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων και να δημιουργηθεί μία κρίσιμη μάζα που θα επιτρέψει την είσοδό τους στις διεθνείς αγορές και θα βελτιώσει συνολικά τη θέση της ελληνικής οικονομίας στο διεθνές επίπεδο.
Για πχ την προηγούμενη φορά που ήρθα στην Κρήτη επισκέφτηκα ένα τέτοιο clusterστο Ηράκλειο το Δίκτυο Οινοποιών Νομού Ηρακλείου Wines of Crete, που επί της ουσίας συνιστά cluster, ιδρύθηκε το 2006 από 15 αρχικά οινοποιεία του Νομού Ηρακλείου με στόχο την χάραξη οινικών διαδρομών (οδικών και πεζοπόρων) για την προώθηση του οινοτουρισμού, μέσω της αξιοποίησης προγράμματος Leader.
Στην συνέχεια το δίκτυο διευρύνθηκε και σήμερα μετέχουν σε αυτό 25 οινοποιεία και παράλληλα διεύρυνε τους στόχους του καθώς πλέον σκοπεύει στην υποστήριξη κοινών δράσεων προβολής και προώθησης των προϊόντων των μελών του Δικτύου, μέσω της συμμετοχής σε διεθνείς εκθέσεις (όπως η έκθεση ΟιΝοτικά που διοργανώνεται κάθε χρόνο σε Αθήνα, Χανιά και Ηράκλειο, ProWein στο Dusseldorf, που είναι η μεγαλύτερη σήμερα έκθεση κρασιού στην Ευρώπη, στην έκθεση της ΚΟΑ για την προώθηση δράσεων σε τρίτες χώρες όπως Αμερική, Καναδάς, Μεγάλη Βρετανία κλπ και σε προγράμματα Masterclass για το κρητικό κρασί)και στην συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα
επεξεργασίας στοιχείων, στη συμμετοχή σε διοργάνωση εκδηλώσεων, ημερίδων, διεθνών διαγωνισμών οίνων και αποσταγμάτων.
Βασικό σκοπός της δημιουργίας ενός τέτοιου δικτύου πχ στον κλάδο της Οινοποιίας αποτελείη συνένωση των δυνάμεων των οινοποιείων που συμμετέχουν σε αυτό ώστε να μπορούν να διεισδύουν σε όσο το δυνατόν περισσότερες αγορές του εξωτερικού και για αυτό το λόγο κύριο μέλημά τους είναι η συνεχής επιμόρφωση επιχειρηματιών και εργαζομένων, η διαρκής βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων των μελών τους μέσω πιστοποιήσεων κλπ και η ανάληψη πρωτοβουλιών και προσπαθειών προκειμένου να προστατευθούν και να αναδειχθούν οι παλιές τοπικές ποικιλίες κρασιού της Κρήτης.
Τέτοιες προσπάθειες θα πρέπει όμως να στηριχθούν και από άλλους θεσμικούς φορείς πχ τα Επιμελητήρια και από άλλα προγράμματα (ΕΣΠΑ κλπ) ώστε να μπορούν τα δίκτυα αυτά, τα clusters, αυτά να συμμετέχουν σε περισσότερες εκθέσεις για την προώθηση των προϊόντων των μελών του.
- Δ) Χρηματοδοτικά Εργαλεία
i) για την ίδια την επιχείρηση πχ πρόσβαση των επιχειρήσεων σε χρηματοδοτικά εργαλεία (ΕΣΠΑ, ΕΠΙΧΕΙΡΟΥΜΕ ΕΞΩ, ΚΑΠ, ΤΕΠΙΧ I ΤΕΠΙΧ II, ΨΗΦΙΑΚΟ ΒΗΜΑ κλπ) για την ενίσχυση των δραστηριοτήτων τους και τη βελτίωση των υποδομών – τεχνογνωσίας τους.
ii) για τα clusters (δηλαδή πως μπορεί ένας αριθμός επιχειρήσεων να χρηματοδοτήσει συνέργειες και κοινές προωθητικές ενέργειες)
Απαραίτητη κρίνεται η ενίσχυση των αγροτικών προϊόντων από ξεχωριστά ευρωπαϊκά κονδύλια για την εξωστρέφεια τους (βλ.παλαιό μέτρο 4.3).
- Ο Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων θα πρέπει εκτός από μηχανισμός ασφάλισης της εξαγωγικής πίστωσης έναντι του πιθανού κινδύνου της εξαγωγής να μετατραπεί σε χρηματοδοτικό εργαλείο για να βοηθήσει τις εξαγωγικές δραστηριότητες ώστε να ξεπεραστούν τα προβλήματα ρευστότητας των επιχειρήσεων τη στιγμή μάλιστα που υπάρχει πρόβλημα δανεισμού από τις Τράπεζες.
- Οι Κρητικές εξαγωγικές επιχειρήσεις πρέπει να κερδίσουν το στοίχημα της μετάβασης στην ψηφιακή εποχή που έχει επιβάλλει ραγδαία η πανδημία στην καθημερινότητά μας. Προς την κατεύθυνση αυτή απαιτείται στενή συνεργασία με τα Πανεπιστήμια και το ΙΤΕ για να λαμβάνουν οι εταιρείες μελέτες, έρευνες αγοράς, ψηφιακή τεχνογνωσία ή για την ενίσχυση των επιχειρήσεων προκειμένου να αποκτήσουν καινοτόμες πατέντες κλπ
- Ενίσχυση της σύμπραξης ιδιωτικών και δημοσίων κεφαλαίων για την κατασκευή και λειτουργία υποδομών καθώς και τη δημιουργία θερμοκοιτίδων καινοτομίας όπου θα προωθείται η συνεργασία και οι συνέργειες με τα πανεπιστήμια και τους ερευνητικούς φορείς.
- Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος με την απλούστευση του αδειοδοτικού πλαισίου, την δημιουργία απλού και σταθερού φορολογικού συστήματος, την θέσπιση φορολογικών κινήτρων για την προώθηση των νέων παραγωγικών δραστηριοτήτων και την δημιουργία χρηματοδοτικών εργαλείων μέσα από διαδικασίες μόχλευσης εθνικών και ενωσιακών πόρων με την χορήγηση κεφαλαίων εκκίνησης (seedcapital) για την χρηματοδότηση καινοτομικών δραστηριοτήτων.
- Αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών και προωθητικών εργαλείων και διευκόλυνση πρόσβασης της εξαγωγικής δραστηριότητας στη χρηματοδότηση.
- Προστασία των ελληνικών επώνυμων προϊόντων στις διεθνείς αγορές.
- Αποτελεσματικότερη εκπροσώπηση της Χώρας στα ευρωπαϊκά όργανα όπου πραγματοποιούνται οι διαπραγματεύσεις και λαμβάνονται οι Αποφάσεις.
- Επαναφορά στη διοικητική κανονικότητα (με ότι αυτό συνεπάγεται) της Γενικής Διεύθυνσης Διεθνούς Οικονομικής & Εμπορικής Πολιτικής (ΓΔΔΟΕΠ) που μεταφέρθηκε από το πρώην Υπουργείο Οικονομία & Ανάπτυξης του Υπουργείο Εξωτερικών και αξιοποίηση της εταιρείας Enterprise Greeceγια την προβολή της χώρας και των προϊόντων στο εξωτερικό και όχι για την βελτίωση του προφίλ του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης στο εξωτερικό με την χορήγηση εκατομμυρίων σε εταιρείες επικοινωνίας.
Μία καλή επίδοση στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών στηριγμένη στην καινοτομία , η οποία θα αντιπροσωπεύει ένα ικανοποιητικό ποσοστό στο ΑΕΠ της χώρας, θα αποτελέσει τον καταλύτη για μια σταθερή και βιώσιμη εγχώρια ανάπτυξη που θα δώσει χώρο στο υγιές και καινοτόμο επιχειρείν, θα οδηγήσει με αποτελεσματικό και μόνιμο τρόπο στη συρρίκνωση της ανεργίας, μέσα από την δημιουργία νέων πολλών και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας.-
